Giải pháp SCADA chuẩn EVN cho chủ đầu tư năng lượng mặt trời mái nhà
Từ 12/3/2025, Lắp đặt Hệ Thống Giám Sát Điều Khiển theo Quyết định số 378/QD-EVN trở thành điều kiện bắt buộc để được EVN chấp thuận đấu nối, vận hành các hệ thống điện mặt trời mái nhà quy mô thương mại.
Bài viết này giúp bạn hiểu rõ nội dung, yêu cầu kỹ thuật, quy trình nghiệm thu và danh sách thiết bị giám sát – điều khiển (GSĐK) được EVNICT công nhận tương thích với EVN-RMCS, cùng hướng dẫn triển khai thực tế cho dự án nhà xưởng.
Về Quyết định 378/QĐ-EVN
Ngày 12/3/2025, Tập đoàn Điện lực Việt Nam ban hành Quyết định 378/QĐ-EVN, công bố Yêu cầu kỹ thuật kết nối hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản xuất – tự tiêu thụ với Hệ thống giám sát, điều khiển và dữ liệu đo đếm của EVN.
Quyết định này được ban hành trên cơ sở Nghị định 58/2025/NĐ-CP của Chính phủ, yêu cầu các hệ thống năng lượng tái tạo phải có khả năng truyền dữ liệu thời gian thực và nhận lệnh điều khiển từ EVN để đảm bảo an toàn, ổn định lưới điện quốc gia.
Cùng với đó, phần mềm EVN-RMCS (Remote Monitoring & Control System) được EVN giao cho Công ty Viễn thông Điện lực và Công nghệ Thông tin – EVNICT phát triển, đóng vai trò trung tâm nhận dữ liệu, giám sát và điều khiển từ xa hàng ngàn hệ thống điện mặt trời trên cả nước.
Đối tượng áp dụng & mục tiêu kỹ thuật
Đối tượng áp dụng bắt buộc triển khai
Các hệ thống điện mặt trời mái nhà hòa lưới, đặc biệt từ 100 kWp trở lên, lắp đặt tại nhà xưởng, khu công nghiệp, tòa nhà thương mại.
Các dự án đấu nối vào lưới trung thế hoặc có công suất phát ảnh hưởng cân bằng lưới địa phương.
Các đơn vị EPC, chủ đầu tư cần thực hiện hồ sơ đấu nối – nghiệm thu kỹ thuật với EVN.
Mục tiêu kỹ thuật
Giám sát dữ liệu thời gian thực (P, Q, điện áp, tần số, trạng thái inverter, công tơ).
Điều khiển từ xa (cắt công suất, SetPoint giới hạn phát, phản kháng).
Đảm bảo bảo mật và đồng bộ dữ liệu giữa thiết bị tại hiện trường và hệ thống EVN-RMCS.
Hỗ trợ chuẩn giao thức quốc tế như IEC 60870-5-104, Modbus TCP/RTU, DLMS/COSEM.
Yêu cầu kỹ thuật chính
| HẠNG MỤC | Yêu cầu của EVN theo QĐ 378/QĐ-EVN |
| Giao thức truyền thông | IEC 104 hoặc Modbus TCP/RTU, kết nối VPN bảo mật với EVNICT |
| Tần suất truyền dữ liệu | ≤ 5 giây/lần đối với thông số P, Q, U, F |
| Dữ liệu bắt buộc | Điện áp, tần số, công suất phát/thụ, trạng thái inverter, lỗi thiết bị |
| Chức năng điều khiển | Cho phép EVN gửi lệnh cắt công suất, giới hạn phát lưới, bật/tắt inverter |
| Lưu trữ cục bộ | Lưu dữ liệu tối thiểu 7 ngày khi mất mạng |
| Bảo mật | Mã hóa VPN, xác thực tài khoản, chống truy cập trái phép |
| Khả năng mở rộng | ≥ 8 inverter / Gateway; hỗ trợ nhiều thương hiệu inverter phổ biến |
Việc Lắp đặt Hệ Thống Giám Sát Điều Khiển theo Quyết định số 378/QD-EVN cần đáp ứng khả năng kết nối, truyền dữ liệu & điều khiển từ xa tới hệ thống điều độ phân phối của EVN theo đúng yêu cầu.
Quy trình nghiệm thu & hòa lưới theo EVN
Thiết kế kỹ thuật & lựa chọn thiết bị GSĐK đạt chuẩn (VD: Naxetus – EMEC, SolarEye – EPS, …).
Đăng ký đấu nối: nộp hồ sơ thiết kế, sơ đồ truyền thông, thông số kỹ thuật cho Điện lực khu vực.
- Cấp vật tư & tiến hành lắp đặt: thực hiện lắp đặt theo đúng Tiêu chuẩn kỹ thuật đặt ra, cấu hình theo yêu cầu QĐ 378/QĐ-EVN
Kiểm thử tại hiện trường: EVNICT kiểm tra khả năng truyền dữ liệu, nhận lệnh điều khiển từ EVN-RMCS.
Ký biên bản nghiệm thu khi đạt yêu cầu kỹ thuật, được phép hòa lưới chính thức.
Bảo trì & giám sát định kỳ đảm bảo hệ thống vận hành liên tục, truyền dữ liệu ổn định.
Các giải pháp tiêu biểu & công nghệ hiện nay
SEMS – Hệ thống giám sát “Make by EVN”
SEMS là nền tảng do EVN phát triển, quản lý dữ liệu hàng chục nghìn hệ thống điện mặt trời mái nhà trên toàn quốc.
Theo dõi, cảnh báo lỗi thời gian thực.
Báo cáo sản lượng, hiệu suất.
Cho phép điều khiển công suất từ xa.
Tích hợp EVN-RMCS để giám sát tập trung.
Các thiết bị GSĐK đạt chuẩn EVN-RMCS (theo báo cáo EVNICT 6/2025)
Naxetus Gateway của EMEC – Trung tâm sản xuất thiết bị đo điện tử Điện lực Miền Trung.
SolarEye Gateway của EPS – Công ty CP Thương mại và Công nghệ EPS.
Hai thiết bị này đã hoàn thành thử nghiệm và được EVNICT xác nhận tương thích giao thức IEC 104 / Modbus, đáp ứng đầy đủ chức năng giám sát, điều khiển và bảo mật kết nối VPN với EVN-RMCS.
Thông số kỹ thuật chi tiết của thiết bị
STT | HẠNG MỤC | THÔNG SỐ KỸ THUẬT CHI TIẾT | |
| SolarEye Gateway – EPS | Naxetus Gateway – EMEC | ||
| 1 | Model | SolarEye RMC-104 / RMC-Lite | Naxetus G-104 / G-MB-Hybrid |
| 2 | Nhà sản xuất | Công ty CP Thương mại & Công nghệ EPS | Trung tâm EMEC – Tổng Công ty Điện lực Miền Trung (EVNCPC) |
| 3 | Chuẩn truyền thông | Modbus TCP/RTU, IEC 60870-5-104 | IEC 60870-5-104, Modbus TCP/RTU, DLMS/COSEM |
| 4 | Số lượng thiết bị kết nối | Tối đa 2 Data logger điều kiển hệ thống | Tối đa 16 inverter + 4 công tơ đo đếm |
| 5 | Kết nối VPN EVN | OpenVPN – được EVNICT cấp chứng chỉ riêng từng trạm | Hỗ trợ VPN IPSec/OpenVPN |
| 6 | Kết nối mạng | Ethernet LAN 10/100 Mbps, 4G LTE backup | Ethernet LAN 10/100 Mbps, 4G LTE backup |
| 7 | Chức năng bảo mật | Xác thực địa chỉ IP, phân quyền người dùng | Xác thực chứng chỉ CA; phân quyền người dùng |
| 8 | Điều khiển từ xa | Theo dõi P, Q, U, F, trạng thái inverter, công tơ, sản lượng Nhận & thực thi lệnh SetPoint, Curtailment từ EVN-RMCS | Hỗ trợ lệnh SetPoint công suất, điều khiển On/Off inverter, phản kháng (Q) |
| 9 | Bộ nhớ, phần cứng | CPU ARM 64-bit, RAM 2 GB, bộ nhớ 16 GB | 32 GB, lưu dữ liệu 30 ngày khi mất mạng |
| 10 | Nguồn cấp | DC 12 V/1.5 A, tiêu thụ < 6 W | DC 12–24 V; tiêu thụ < 8 W |
| 11 | Cổng giao tiếp | 2× RS-485, 1× LAN, 1× SIM 4G | RS-485 × 4, Ethernet × 2, SIM 4G × 1 |
| 12 | Phần mềm giám sát | SolarEye WebApp – hiển thị đồ thị, cảnh báo, báo cáo | Web UI – SCADA EMEC View; truyền dữ liệu tự động về EVN-RMCS |
| 13 | Tình trạng EVN-RMCS | ✅ Đạt chuẩn – Biên bản 16/6/2025 với EVNICT | ✅ Đạt chuẩn – Biên bản 27/3/2025 với EVNICT |
Danh mục thiết bị GSĐK khác (EVNICT 6/2025)
| STT | Đơn vị cung cấp | Sản phẩm / Giải pháp | Giao thức | Tình trạng kết nối với EVN-RMCS | Ghi chú |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | EMEC | Naxetus Gateway | IEC-104, Modbus | ✅ Hoàn thành – đạt giám sát & điều khiển | Đáp ứng VPN EVNICT |
| 2 | EPS | SolarEye Gateway | Modbus TCP/RTU | ✅ Hoàn thành – đạt giám sát & điều khiển | Đáp ứng VPN EVNICT |
| 3 | SolarBK | BK Solar Monitoring | IEC-104 | ⚙️ Đang thử nghiệm | Chưa hoàn tất SetPoint |
| 4 | STC | STC Control Box | IEC-104 | ⚙️ Đang thử nghiệm | Thiết bị chưa thực thi điều khiển |
| 5 | AT Energy | AT-Monitor Gateway | Modbus | ⏳ Chưa thực hiện | Đang thu thập dữ liệu |
| 6 | Growatt VN | Smart Energy Manager | Modbus | ⏳ Đang phối hợp chuyên gia | |
| 7 | Viettel Solutions | IoT Energy Gateway | … | ⏳ Đang thử nghiệm | |
| 8 | ATS | ATS SCADA Gateway | IEC-104 | ⏳ Chuẩn bị thử nghiệm |
(Nguồn: Báo cáo số /EVNICT-GPCN, ngày 26/06/2025 – Công ty Viễn thông Điện lực và CNTT, Tập đoàn Điện lực Việt Nam.)
Lợi ích khi đầu tư hệ thống giám sát đạt chuẩn
- Tuân thủ theo Nghị định 58/2025/NĐ-CP
Đạt điều kiện đấu nối nhanh được EVN chấp thuận hòa lưới, nghiệm thu vận hành
Truyền dữ liệu chính xác, minh bạch
Cảnh báo sự cố sớm, tối ưu bảo trì, đảm bảo an toàn
Điều khiển từ xa linh hoạt, ổn định lưới điện
Nâng cao uy tín & khả năng mở rộng dự án năng lượng tái tạo
Gợi ý triển khai thực tế cho dự án nhà xưởng ≥ 100 kWp
| Hạng mục | Mô tả |
|---|---|
| Thiết bị GSĐK | 01 Gateway SolarEye (EPS) hoặc Naxetus (EMEC) |
| Giao thức | Modbus → IEC 104 → VPN EVN-RMCS |
| Tần suất truyền dữ liệu | 5 giây/lần (P, Q, U, F, Status) |
| Kênh dự phòng | Ethernet + 4G backup |
| An toàn điện | Nguồn DC 12–24 V, chống sét lan truyền, tiếp địa độc lập |
| Điều khiển công suất | SetPoint 0–100 %, phản kháng Q điều chỉnh được |
| Bảo trì định kỳ | 6 tháng/lần; kiểm tra VPN, hiệu suất, cập nhật firmware |
Kết luận & khuyến nghị
Việc tuân thủ lắp đặt Hệ Thống Giám Sát Điều Khiển theo Quyết định 378/QĐ-EVN không chỉ là bắt buộc về pháp lý, mà còn giúp nâng cao hiệu quả, an toàn và uy tín vận hành hệ thống điện mặt trời.
Trong thực tế, hai thiết bị SolarEye (EPS) và Naxetus (EMEC) đã được EVN-RMCS chứng nhận tương thích hoàn toàn, là giải pháp được khuyến nghị triển khai cho các dự án nhà xưởng từ 100 kWp trở lên.
👉 Nếu bạn là chủ đầu tư hoặc đơn vị EPC đang triển khai dự án năng lượng mặt trời, hãy liên hệ Solar Quang Đạt để được tư vấn miễn phí giải pháp SCADA/GSĐK chuẩn EVN – RMCS, hỗ trợ hồ sơ đấu nối và nghiệm thu nhanh nhất.
