Nghị định 58/2025/NĐ-CP | Về phát triển điện năng lượng tái tạo

Những điểm quan trọng trong Nghị định 58/2025/NĐ-CP

Nghị định 58/2025/NĐ-CP, ban hành ngày 03/03/2025, quy định chi tiết các điều khoản của Luật Điện lực liên quan đến phát triển điện năng lượng tái tạo (NLTT) và điện năng lượng mới. Trọng tâm của nghị định bao gồm:

• Cơ chế ưu đãi cho dự án điện NLTT có hệ thống lưu trữ điện, ưu tiên huy động vào giờ cao điểm.
• Hỗ trợ nghiên cứu công nghệ điện gió, điện mặt trời, sản xuất thiết bị chuyển đổi năng lượng.
• Điều kiện hưởng ưu đãi cho dự án điện mới (sử dụng hydrogen xanh, amoniac xanh, …).
• Quy định về điện mặt trời mái nhà, bao gồm cơ chế mua bán điện dư, thủ tục đăng ký, hợp đồng, và quản lý vận hành.
• Chính sách cho hộ gia đình: Miễn điều chỉnh giấy chứng nhận kinh doanh khi lắp đặt hệ thống dưới 100 kW, cơ chế giá bán điện dư minh bạch.

Cơ hội và tiềm năng phát triển điện mặt trời cho hộ gia đình với công suất dưới 100kW

1. Bán điện dư: Tối ưu hóa nguồn thu từ năng lượng sạch

Theo Nghị định 58, hộ gia đình lắp điện mặt trời mái nhà có thể bán lượng điện dư không sử dụng hết vào lưới điện quốc gia. Cụ thể:

• Giới hạn bán điện dư: Tối đa 20% sản lượng điện phát tại đầu ra (tính theo hệ số PVout do Tập đoàn Điện lực Việt Nam công bố). Ví dụ: Nếu hệ thống 5 kWp sản xuất 600 kWh/tháng, hộ gia đình được bán tối đa 120 kWh.
• Linh hoạt ở khu vực đặc thù: Tại miền núi, biên giới, hải đảo chưa kết nối lưới điện, hộ gia đình được bán toàn bộ điện dư mà không giới hạn.

Lợi ích:

• Tạo thêm nguồn thu nhập thụ động.
• Khuyến khích sử dụng triệt để nguồn năng lượng sạch, tránh lãng phí.

2. Giá bán điện: Minh bạch và cạnh tranh

Giá mua điện dư được xác định theo nguyên tắc:

• Giá thị trường điện bình quân năm trước, công bố bởi đơn vị điều hành thị trường điện.
• Không vượt quá mức giá tối đa của khung giá điện mặt trời mặt đất.

Ví dụ: Năm 2024, giá điện thị trường bình quân là 1.800 đồng/kWh, giá bán điện dư sẽ áp dụng mức này, trừ chi phí phân phối (nếu có).

Ưu điểm:

• Giá cả ổn định, dễ dự đoán, giúp hộ gia đình tính toán hiệu quả đầu tư.
• Không phụ thuộc vào biến động giá nhiên liệu hóa thạch.

3. Thủ tục pháp lý: Đơn giản hóa, hỗ trợ tối đa

Nghị định 58 giảm bớt rào cản hành chính cho hộ gia đình:

• Thông báo, không cần giấy phép: Hộ gia đình chỉ cần gửi Thông báo theo Mẫu số 01 đến Sở Công Thương, đơn vị điện lực, và cơ quan phòng cháy chữa cháy địa phương.
• Miễn điều chỉnh giấy chứng nhận kinh doanh cho hệ thống dưới 100 kW.
• Quy trình nghiệm thu nhanh: Đơn vị điện lực phối hợp kiểm tra hệ thống trong vòng 5 ngày làm việc.

Lưu ý:

• Tuân thủ tiêu chuẩn an toàn điện, phòng cháy chữa cháy, và môi trường.
• Thiết bị lắp đặt phải đạt chứng nhận chất lượng (CO, CQ), không sử dụng thiết bị đã qua sử dụng.

4. Hợp đồng mua bán điện: Rõ ràng và bảo vệ quyền lợi

Hợp đồng giữa hộ gia đình (bên bán) và công ty điện lực (bên mua) được quy định chi tiết:

• Thời hạn hợp đồng: 5 năm, có thể gia hạn theo thỏa thuận.
• Thanh toán hàng tháng: Dựa trên chỉ số công tơ đo đếm tự động hoặc thống nhất giữa hai bên.
• Giải quyết tranh chấp: Ưu tiên thương lượng; nếu không thành, khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền.

Mẫu hợp đồng (Mẫu số 05) bao gồm:

• Điều khoản về giá, phương thức thanh toán, nghĩa vụ bảo trì hệ thống.
• Cam kết tuân thủ lệnh điều độ của hệ thống điện quốc gia.

5. Khả năng phát triển bền vững: Vô hạn nhờ công nghệ và chính sách

Điện mặt trời mái nhà không chỉ là giải pháp tiết kiệm chi phí mà còn góp phần vào mục tiêu phát thải ròng bằng 0 của Việt Nam:

• Tiết kiệm dài hạn: Giảm 30-50% hóa đơn điện hàng tháng, hoàn vốn sau 5-7 năm.
• Hệ thống lưu trữ điện: Tích hợp pin lưu trữ giúp sử dụng điện hiệu quả hơn, đặc biệt vào ban đêm hoặc khi mất điện.
• Chính sách hỗ trợ: Nhà nước khuyến khích lắp đặt bằng cơ chế ưu đãi thuế, giảm phí đấu nối.

Thách thức:

• Chi phí đầu tư ban đầu cao (trung bình 15-20 triệu đồng/kWp).
• Phụ thuộc vào điều kiện thời tiết (số giờ nắng, mưa bão).

Kết luận: Điện mặt trời mái nhà – Hướng đi tất yếu cho tương lai

Nghị định 58/2025/NĐ-CP mở ra cơ hội lớn để hộ gia đình tham gia vào quá trình chuyển đổi năng lượng sạch. Với cơ chế minh bạch, thủ tục đơn giản, và lợi ích kinh tế rõ ràng, điện mặt trời không chỉ là giải pháp tiết kiệm mà còn góp phần xây dựng hệ thống năng lượng bền vững. Để tối ưu hóa hiệu quả, hộ gia đình nên:

• Lựa chọn nhà cung cấp uy tín, thiết bị đạt chuẩn.
• Tận dụng chính sách hỗ trợ từ Nhà nước và ngân hàng (vay ưu đãi lãi suất thấp).
• Kết hợp hệ thống lưu trữ để tăng tính ổn định.

Việc phát triển điện mặt trời mái nhà không chỉ mang lại lợi ích cá nhân mà còn là đóng góp thiết thực vào hành trình xanh hóa nền kinh tế Việt Nam.